Ali IRMAK
TOPLUMSAL AMAÇLARI
TEMEL YAKLAŞIM
Eğitim, toplumsal sağlığı bozan, onu geriye çeken üç hastalıkla mücadele etmelidir. Geleceğin sahipleri olan gençlere toplumsal hastalığın sebebi olan üç virüsü tanıtmalı ve tedavisini öğretmelidir.
Bunlar;
Cehalet, zaruret (fakirlik) ve ihtilaftır.
Bu üç virüse karşı bilişsel duyuşsal ve pisikomotor davranış ürünleri olan san’at (üretim becerileri), marifet (eğitim/bilgi) ve ittifak (toplumsal bütünleşme) ile karşı koymak, bu üç mücadele ile toplumsal bünyeyi sağlamlaştırmak ancak mümkündür.
Mükemmel toplum modelinin temel direkleri uhuvvet (kardeşlik) ve muhabbettir (karşılıksız sevgidir).
Sağlıklı Toplum İçin Öncelikler
Eğitimin amaçlarından belki de en önemlisi sağlıklı toplum oluşturmaktır.
6 Hastalık-6 Çare
Hastalıklar
1. Toplumsal ümitsizliğin hâkim olması
2. Doğruluğun siyasi hayatta ölmesi
3. Düşmanlık yapmayı sevmek
4. Toplumu birlikte ayakta tutan nurani bağları bilmemek
5. İstibdadın toplumun her kesiminde, yaygın olarak görülmesi
6. Bencil, kendisinden başkasını düşünmeyen bir toplum yapısının oluşması
Çareler
- Emel; ümit, Allah’ın rahmetinden ümidi kesmemek
- Bireysel ahlak ve toplumsal ahlakta doğruluğu kökleştirmek
- Toplumsal bağların en güçlüsü olan dostluk ve muhabbeti canlandırma
- Toplumsal nurani bağları (kardeşlik, muhabbet, yardımlaşma vb.) oluşturmak ve geliştirmek
- Yaygın bireysel baskıların ve yönetimsel diktatörlüklerin ilacı olan milli iradeye dayalı meclis ve meşvereti canlı tutmak
- Himmeti yüksek, fedakâr ve gayretli bireyler yetiştirmek
Eğitim, açık Toplumu Engelleyen Zararları, Demokratik Sistem ve Sivil Toplumu Öğretmelidir.
Zararlar
- Cehalet
- İnat
- Garaz
- İntikam
- Taklit
- Gevezelik
Eğitim sistemi, herkesi kapsayan genel barış, af ve ayrıcalıksız bir toplum düzeni oluşturmayı amaçlamalıdır.
- Eğitim, Topluma Meşveret Etme Alışkanlığı Kazandırmalıdır.
- Eğitim, Toplumu Ayrımcılığa Sürükleyen Yolları Kapatmalıdır.
- Eğitim, Hayatın Bir Sosyal Yardımlaşma Olduğunu Öğretmelidir.
- Eğitim, Toplumsal Hayatın Huzuru İçin Adalet Duygusu Kazandırmalıdır.
- Eğitim, Kültürel Çeşitlilik ve Farklılıklara Göre Tasarlanmalıdır.
- Eğitimi Topluma Haklarını Öğretmelidir.
- Eğitim Toplumsal Öncüler Yetiştirmelidir.
KÜRESEL AMAÇLAR: DÜNYA BARIŞI (Sulh-u umumi)
- Eğitim, Medeniyetlere Karşı Araştırmacı Bir Bakış Açısı Kazandırmalıdır.
- Eğitim, Küresel Barış İçin İslam Medeniyetinin Temel Yaklaşımını Öğretmelidir.
- Hal-i hazırdaki Batı medeniyetinin olumsuzluklarına karşı İslam medeniyetinin olumlu yönleri gösterilmelidir.
Hal-i hazırdakiMedeniyetin Olumsuz Yönleri:
- Dayanak noktası (nokta-i istinad) kuvvettir.
- Maksadı menfaattir.
- Hayat düsturu cidaldir.
- Kitleleri birbirine bağlayan bağın unsuriyet (ırkçılık) ve menfi milliyet olduğunu öne sürer.
- Hal-i hazırdakimedeniyetin insan türüne hizmeti ise, heva ve hevesi hareketlendirmeyi, insanların arzularını tatmin için isteklerini kolaylaştırmayı amaçlar.
İslam medeniyeti ise hazır medeniyet düsturları yerine insanlığa müsbet esaslar sunar.
Bunlar;
- Dayanak noktası kuvvet değil; haktır.
- Hedefi menfaat değil, fazilettir.
- Hayatı bir mücadele alanı olarak görmek değil, yardımlaşma alanı olarak görür.
- Kitleleri birbirine bağlayan bağın menfi milliyet ve ırkçılık değil, din birliği, vatan birliği, sınıf birliği gibi toplumsal gerçekler olduğunu görür.
- Nihai amacı ise hüdadır.
EĞİTİMİN TOPLUMSAL İŞLEVLERİ
Toplumun Kültürel Mirasının Birikimi ve Aktarılması
Eğitim, toplumun kültürel mirasının birikimini ve sürekliliğini sağlar. Her kuşak, kültür birikimi sürecini önceki kuşağın bıraktığı yerden devralarak sürdürür.
Yenilikçi ve Değişimi Sağlayacak Elemanlar Yetiştirmek
Yenileşme, hem yeni usuller, hem de yeni düşünceler ortaya çıkarır. Bu yüzden eskiye karşı bir meydan okuma söz konusudur. Burada eğitim sistemi iki çeşit rol oynar. Bunlardan ilki, yenilikçi elemanları sağlamak, diğeri ise, asgari uyuşmazlıklarla gerekli değişmeleri gerçekleştirmek biçimindedir. Uzun zaman geleneksel kuralların egemen olduğu toplumlarda değişmeye karşı gelme, genel bir durumdur. Bu olay, özellikle henüz sanayileşmekte olan toplumlarda daha açık bir durum alır.
Siyasal İşlev
Siyaset kavramı “insan toplumlarını yönetmek sanatı ve işi” olarak ele alınır.
Eğitimin siyasal niteliği, onun devletin işlevi oluşundan ileri gelmektedir. Siyasal bakımdan eğitimin başlıca iki görevi vardır. Birincisi, mevcut siyasal sisteme sadakati sağlamaktır. Bütün siyasal sistemler çocuklara ve yurttaşlara bir siyasal eğitim vermek isterler. Böylece, topluma birlik ve beraberlik ruhu kazandırılır.
Eğitimin Seçme İşlevi
Birçok ülkede eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması siyasal bir amaçtır. Bir ülkenin nüfusu, farklı yetenekteki kişilerden bir yetenek havuzu oluşturur. Eğitimin seçme işlevi, bu havuzdaki en yetenekli harika çocukların seçilmesi, onlara tam bir eğitim imkânı verilerek kendilerinden ileride geniş ölçüde yararlanılmasını sağlamaktır.
Eğitimin Ekonomik İşlevi
Eğitimin ekonomik işlevi, ekonominin gereksinimlerine uyan ve geleceğin tüketicilerine gerekli bilgiyi verecek insan gücü ile birlikte beyin gücü sağlamaktır. Ekonomistler, üretim artış oranında eğitimin önemli bir rol oynadığını göstermektedirler.
Küresel Eğitimin Amaçları
Ülkelerin küresel eğitim politikalarının ortak amaçlarından bazıları aşağıdaki şekilde yer almaktadır:
- Öğrencilere kültürlerarası farklılıkları ayırt etme becerisi kazandırmak,
- Olayları küresel açıdan değerlendirmeye yardımcı olmak,
- Değişik kültürlerde çalışmayı amaçlayan öğrencilere yönelik yabancı dil ve uyum sağlama becerisi kazandırmak,
- Değişik kültürden gelen insanlarla beraber çalışma becerisi kazandırmak,
- Kültürel duyarlılık ve deneyim kazandırılması amacıyla çok taraflı düşünme becerisi edindirmek,
- Kültürel farklılıklara uygun olarak nasıl hareket edileceğini öğretmek,
- Çok uluslu bir grubun nasıl yönetileceğini öğretmek.
.png)
